Flow als medicijn tegen stress

Deze kleine man werkt in flow. Hij is met hart en ziel aan het tekenen, zijn hele lijf doet mee. Het is voor het eerst dat hij met krijt werkt op zo’n groot bord. Een hele uitdaging voor deze 3-jarige: het krijtje vasthouden, rondjes maken, lijnen trekken van boven naar onder en van links naar rechts en daarbij het hele bord gebruiken. Hij gaat er helemaal in op. Hij heeft er plezier in. Als hij straks klaar is, zal hij het trots aan mama laten zien. En natuurlijk krijgt hij dan een enthousiaste reactie.

Als je in flow werkt, ben je intens betrokken bij wat je aan het doen bent. Je taak is niet te makkelijk voor je, waardoor je gedachten afdwalen. En ook niet te moeilijk waardoor je meer bezig bent met je eigen onzekerheid dan met de activiteit. Je werkt ingespannen èn je hebt plezier in wat je doet. 

Werken in flow maakt gelukkig. Volgens Professor Ruut Veenhoven geldt dat voor alle mensen: “We hebben zo’n acht uur slaap per etmaal nodig en we voelen ons het gelukkigst in de zone tussen verveling en stress. De zone waar de uitdagingen waar we voor staan passen bij onze capaciteiten. Waar je in die andere uren het gelukkigst van wordt, is voor iedereen anders.” 

Deze zone tussen verveling en stress wordt de flow-zone genoemd. Ook recent onderzoek uit China dat begin februari werd gedaan onder mensen in quarantaine, laat het belang van werken in flow zien: Namelijk als het beste medicijn tegen COVID-19 stress.  

In de flow dus en weg is de stress? Dat is iets te makkelijk gesteld. Want juist als je stress ervaart, is het lastig om in flow te komen. Bijvoorbeeld als je ineens heel anders moet gaan werken dan je voorheen deed. Of als je je zorgen maakt over het voortbestaan van je baan. Je ervaart dan eerder onrust dan diepe concentratie.

Ik heb er wekenlang last van gehad dat m’n opdrachten weg vielen, dat ik ineens heel veel tijd had waar ik me geen raad mee wist. Ik had allerlei andere dingen kunnen gaan doen dan werken aan m’n bedrijf: lange wandelingen maken, mijn huis opruimen, klussen en schilderen en zo voort. Ik voelde echter niet de ruimte. Zorgen over de continuïteit van mijn bedrijf gaven mij onrust. 

Deze onrust hoort bij de crisis waar we ons in bevinden. Volgens Jitske Kramer zitten we in een cultuurshock waarin we verschillende fasen doorlopen: een fascinerende emotionele mix van twijfels, angst en eenzaamheid, maar ook van genieten, tot rust komen, vechten voor het leven en creatieve energie. Gelukkig dat angst, stress en twijfel tijdens crisis ook wordt afgewisseld met creativiteit en positieve energie. Dat heb ik ook ervaren. De flow en de daarbij behorende creativiteit, kwamen op een gegeven moment weer terug. 

Je kunt dus de flow in je werk best even kwijt zijn zonder meteen in paniek te raken, maar er op vertrouwen dat het je na een tijdje wel weer lukt om in flow te komen. Wat mij daarbij heeft geholpen is het bewust inplannen van werk dat al een tijd is blijven liggen. Werk dat ik leuk vind om te doen èn wat  belangrijk is voor het bereiken van mijn lange termijn doelen. Eigenlijk zijn het niet urgente, belangrijke taken, zoals bijvoorbeeld een artikel schrijven of een nieuw product ontwikkelen. Als ik er eenmaal mee bezig ben en ‘er in’ zit, dan kan ik daar enorm van genieten en heb ik zo’n flow-ervaring. Ik ga helemaal op in wat ik doe, ik vergeet de tijd en ik werk aan een heel concreet doel. Ik kan dan ook wel een paar uur achter elkaar geconcentreerd werken. Als ik blokken tijd van tussen de 2 en 3 uur reserveer voor deze activiteiten, lukt het me meestal echt goed. 

Daarom hier wat tips om flow te ervaren:

1. Zorg voor een rustige omgeving. Zet je telefoon op stil en schakel je mail uit. 
2. Stel jezelf een uitdagend en haalbaar doel. Haalbaar betekent dat je genoeg kennis en vaardigheid hebt om je doel te halen. Je gaat er dan vol  vertrouwen aan beginnen. Uitdagend wil zeggen dat je van de taak ook nog genoeg nieuws kunt leren. 
3. Knip de taak in stukjes als het om een te groot doel gaat.
4 . Wissel saaie en meer uitdagende taken af.
5 . Plan gedurende de week een aantal blokken waar in je aan flow-taken wilt werken. 
6. Werk minimaal een half uur aan een taak, anders raak je niet flow. 
7 . Geniet van de flow en geniet van je resultaat.

Actief en ingespannen bezig zijn (flow) zorgt voor hogere niveaus van werkgeluk en welbevinden!

Wat was voor jou een moment waarop je helemaal opging in je werk en enorm genoot van wat je aan het doen was?

• Schets de situatie kort (wie, wat, waar)
• Wat deed je die situatie (met name: wat deed je dat werkte)?
• Wat was het effect van wat je aan het doen was? (op anderen, op jezelf, je ontwikkeling, op het werk, de prestaties?)
• Welke sterke punten zette je in?
• Wat helpt jou om flow te ervaren?